ONTSTAAN EN TENUES

Eerste logo onder de naam Feyenoord (toen eigenlijk nog Feijenoord) uit 1912

Feyenoord (van 1912 tot 1971 gespeld als Feijenoord) is een voetbalclub met een lange historie. Op 19 juli 1908 werd in café "de Vereeniging" van Jac. Keizer voetbalclub 'Wilhelmina' opgericht. Er werd gespeeld in rode shirts met blauwe mouwen en witte broeken. In 1909 werd na fusie met 'Volharding' de naam veranderd in HFC (Hillesluisse Football Combinatie). HFC sloot zich aan bij de Rotterdamse Voetbalbond, maar omdat er in Haarlem al een club was die HFC (nu Koninklijke HFC) heette, moest de naam wederom veranderd worden. Het werd RVV Celeritas en gespeeld werd in horizontale geel-zwart gestreepte shirts en witte broek. In 1912 promoveerde Celeritas naar de NVB. Omdat er bij deze bond ook al een club was die deze naam droeg (HSV Celeritas), werd andermaal een nieuwe naam gekozen: Rotterdamsche Voetbal Vereeniging Feijenoord. Tegelijkertijd kreeg het tenue de huidige kleurstelling: een shirt dat wit is aan de linkerzijde van de speler en rood aan de rechterzijde. De mouwen zijn in tegenkleur: links rood, rechts wit. De kraag volgt in sommige seizoenen het shirt, in andere de mouwen; ook zwart komt voor. De broek en de kousen zijn zwart.

In augustus 1917 werd het nieuwe speelveld aan de Kromme Zandweg geopend met een wedstrijd tegen Be Quick Zutphen, die met 2-3 werd verloren.

EERSTE SUCCESSEN

 Bioscoopjournaal uit 1937. Opening van het Feijenoordstadion en vanaf 02:50 beelden van de openingswedstrijd tegen Beerschot FC (België).

Zestien jaar na de oprichting en drie jaar na de promotie naar de hoogste klasse in 1921, vierde Feyenoord zijn eerste echte succes, het Nederlands landskampioenschap. Later volgden nog meer kampioenschappen, maar dat eerste kampioenschap vonden veel Feyenoorders toch het mooist van allemaal, vooral omdat de rollen definitief waren omgedraaid: de 'arbeiders' hadden de 'heren' verslagen. Hun club, hun Feyenoord, uit de boezem van het volk, was de beste van Nederland. Toen was het succesverhaal van de jaren die volgden begonnen. Net als in het kampioensjaar 1924, werd Feyenoord in de rest van de jaren twintig nogmaals enkele keren afdelingskampioen, maar een landstitel volgde alleen nog in 1928. In 1930 werd voor het eerst de KNVB beker gewonnen. Vijf jaar later lukte het Feyenoord om dit kunstje te herhalen, ditmaal in de finale tegen HVV Helmond. In de jaren dertig en veertig werden er 5 bekers en 7 landskampioenschappen gewonnen. In 1965 behaalde Feyenoord voor het eerst in zijn historie de dubbel (landskampioen en bekerwinnaar).

GOUDEN PERIODES

In 1970 slaagde Feyenoord er in als eerste Nederlandse club de Europacup I te winnen. Enkele maanden later volgde ook nog de Wereldbeker. In 1974 veroverde Feyenoord de UEFA Cup, eveneens als eerste Nederlandse club. In 1984 had Feyenoord een topjaar, toen het team zowel de beker als het landskampioenschap pakte. In de jaren negentig pakte Feyenoord twee landstitels, twee Supercups en enkele KNVB bekers. De club werd in 1978 opgesplitst in SC Feyenoord, de amateurtak, en Feyenoord Rotterdam, de proftak. Het zou tot december 2010 duren voordat de amateurtak en de proftak weer zouden fuseren.

NIEUWE MILLENNIUM

Bekerviering op de Coolsingel in 2008

Op 8 mei 2002 kregen de redelijk succesvolle jaren negentig een nog succesvoller vervolg. Feyenoord veroverde onder leiding van trainer Bert van Marwijk en met een uitblinkende Pierre van Hooijdonk in het eigen Stadion Feijenoord, tegen de Duitse kampioen Borussia Dortmund, na 28 jaar voor de tweede keer in zijn historie de UEFA Cup, iets wat in Nederland weinigen meer verwacht hadden.

Het veroveren van de UEFA Cup ontketende in het Stadion Feijenoord een volksfeest van grote omvang. Dit gebeurde daags na de moord op Pim Fortuyn, een Rotterdamse volksheld, en maakte voor de Rotterdammers veel goed. In 2008 won Feyenoord de KNVB Beker door in de finale Roda JC te verslaan.

Uitsluiting UEFA Cup

Rondom de UEFA Cupwedstrijd van 30 november 2006 tussen AS Nancy-Lorraine en Feyenoord, in de poulefase van het toernooi, ontstonden er schermutselingen tussen Feyenoordaanhangers en de lokale politie. Van de ongeveer 3000 meegereisde Feyenoord aanhangers kregen enkele het in het centrum van Nancy aan de stok met enkele politieagenten. De reactie van de politie was dusdanig generiek, tegenover alle Nederlanders die zich in het centrum bevonden, dat deze situatie snel uit de hand liep. Allerlei Feyenoorders die niet betrokken waren bij de gebeurtenissen tot dan toe werden door de politie opgedreven, waarop felle tegenreacties kwamen. Ondanks waarschuwingen van het Feyenoordbestuur waren er vrij beschikbare kaartjes te koop geweest, waardoor er meer supporters met en zonder kaartje meegereisd waren dan gebruikelijk, en een deel hiervan tussen de Franse supporters plaats moest nemen. In plaats daarvan werd de gehele Feyenoordaanhang in het uitvak gedreven door de politie, waarna zij met traangas bestookt werden, waardoor de wedstrijd tijdelijk stilgelegd werd. De wedstrijd zelf eindigde uiteindelijk in een 3-0-overwinning voor Nancy.

Door de resultaten van de overige wedstrijden in de poule kwalificeerde Feyenoord zich nog wel voor de volgende ronde, waarin het zou moeten uitkomen tegen Tottenham Hotspur FC. Op 19 januari maakte de UEFA echter bekend dat, ondanks de volgens sommigen twijfelachtige rol van de politie, Feyenoord geschorst werd voor de rest van het UEFA-cup-toernooi en een boete kreeg opgelegd van 100.000 Zwitserse frank (61.810 euro). Tevens kreeg Feyenoord een proeftijd van twee jaar. Tottenham plaatste zich door de schorsing automatisch voor de volgende ronde.

FINANCIËLE PROBLEMEN

Feyenoord-logo tot 2008

Na 2006 ging het vrij snel minder met Feyenoord. Feyenoord won op 27 april 2008 nog wel de KNVB-beker, door Roda JC in de eigen Kuip met 2-0 te verslaan door goals van Denny Landzaat en Jonathan de Guzman.

Door het uitblijven van succes in de competitie en het niet halen van de Champions League, nam de schuld van Feyenoord in de jaren hierna sterk toe. De Rotterdammers hadden in de zomer van 2007 enkele grootverdieners aangetrokken, maar dat risico pakte niet goed uit.

Logo in steen bij De Kuip

In het seizoen 2008/2009 eindigde Feyenoord als zevende in de Eredivisie en geld voor versterkingen was er nauwelijks. Toch lukte het via enkele investeerders en andere constructies nog enkele spelers aan te trekken. Het seizoen 2009/2010 verliep voor Feyenoord beter vergeleken met het jaar daarvoor. De club eindigde op een stabiele vierde plek in de competitie en stond de club voor de vijftiende keer in de finale om de KNVB beker. De finale werd verloren van Ajax. Voor aanvang van het seizoen 2010/2011 werd via de KNVB bekend dat Feyenoord in Categorie 1 is geplaatst. Dat betekent dat de voetbalbond hun financiële huishouding verscherpt in de gaten houdt. Clubs die in categorie 1 geplaatst zijn, moeten daar binnen drie jaar weer uit zijn. Hebben ze hun zaakjes binnen die periode niet op orde, dan dreigen ze hun licentie kwijt te raken. Door de financiële problemen had Feyenoord onvoldoende mogelijkheden om de selectie voldoende te versterken. Feyenoord was noodgedwongen jeugdspelers in te brengen en transfervrije spelers aan te trekken. Dit vertaalde zich in moeizame sportieve prestaties, aangezien Feyenoord een groot deel van het seizoen in de onderste regionen van de ranglijst verkeerde.

Op donderdag 28 oktober 2010, vier dagen na het historische verlies met 10-0 tegen PSV, nam een groep investeerders met de naam Vrienden van Feyenoord onder leiding van Pim Blokland 49% van de aandelen in Feyenoord over voor een bedrag van € 17 miljoen wat nog op kan lopen tot € 30 miljoen. In ruil hiervoor wilde de groep twee plaatsen in de Raad van Commissaren per februari 2011. Hiermee werd de schuld die Feyenoord had teruggebracht naar € 26 miljoen.[5] Ondanks dat Feyenoord een groot deel van haar schuld had weggewerkt, meldde Eric Gudde dat er geen ruimte was voor versterkingen in de winterstop. Die kunden volgens hem pas komen wanneer Feyenoord uit de categorie 1 geplaatst werd.[6] Feyenoord slaagde erin om op te krabbelen op de ranglijst en de degratiezone te verlaten, maar eindigde uiteindelijk op de tiende plaats. De club haalde voor het nieuwe seizoen een nieuw technisch directeur binnen: Oud-Feyenoorder Martin van Geel.

WEDEROPSTANDING

In de voorbereiding op het seizoen 2011/12 vertrekt Georginio Wijnaldum naar concurrent PSV en Leroy Fer naar FC Twente.[7] Op 13 juli 2011 stapt Mario Been op als hoofdcoach door een gebrek aan vertrouwen van de spelersgroep. Vooral de ervaren spelers zouden het vertrouwen hebben opgezegd.[8] De spelers zouden Been 'weggestemd' hebben.

Oud-Feyenoordspeler Ronald Koeman wordt door de nieuwe technisch directeur Martin van Geel aangesteld als nieuwe trainer. Hij krijgt Jean-Paul van Gastel en Giovanni van Bronckhorst als assistenten, nadat ook Leon Vlemmings Feyenoord verliet. Onder leiding van het nieuwe technische trio weet een jonge, onervaren spelersgroep zich te plaatsen voor de Champions League door tweede te worden in de Eredivisie. De laatste keer dat Feyenoord Champions League speelde was in het seizoen 2002/03. De steunpilaren in het successeizoen waren zonder meer Ron Vlaar, Karim El Ahmadi, Otman Bakkal en de van Manchester City gehuurde spits John Guidetti.

Ook op financieel gebied ging Feyenoord er op vooruit. De club is anno april 2012 gepromoveerd van Categorie 1 naar Categorie 2, waardoor de club iets meer ruimte heeft voor transfers, en niet meer onder curatele staat van de KNVB. Zo werden in het daaropvolgende seizoen seizoen 2012/13 Harmeet Singh en Lex Immers aangetrokken voor respectievelijk € 500.000 en € 900.000. Daarnaast werd Graziano Pellè voor één seizoen gehuurd van FC Parma. Pellè zou, nadat hij 27 keer scoorde in 29 wedstrijden, definitief overgenomen worden van Parma voor € 3.500.000.

In de Champions League lootte Feyenoord in de derde voorronde het Oekraïense Dynamo Kiev. Over twee wedstrijden verloor Feyenoord met 1-3. De club ging daarna naar de play-offs van de Europa League, daarin werd het gekoppeld aan Sparta Praag. Ook in deze tweeluik redden de Rotterdammers het niet (2-4 verlies), waardoor Feyenoord dus geen beloning kreeg na een goed seizoen.

In het seizoen 2012/13 doet Feyenoord na een inhaalrace lang mee om de titel, maar uiteindelijk wordt het 3e achter Ajax en PSV. Daardoor begint het in de play-offs in de Europa League van het seizoen 2013/14. De smaakmaker van de ploeg is de defensie, alle basisverdedigers van Feyenoord zijn internationals. Op het middenveld breekt Tonny Vilhena definitief door, terwijl voorin toptalent Boëtius debuteert in De Klassieker met een goal.

In het seizoen 2013/14 begint Feyenoord met de slechtste competitiestart ooit. De eerste 3 competitiewedstrijden worden verloren tegen respectievelijk PEC Zwolle, FC Twente en Ajax. Hierna gaat het wel beter. In de beker bereikt Feyenoord de 4e ronde, waarin ze uitgeschakeld worden op bezoek in de Amsterdam ArenA (2-1 verlies). In de competitie is Feyenoord erg wisselvallig. Zo wordt er thuis verloren van Heracles, maar wordt er uit gewonnen bij Vitesse. Door de matige reeks in uitwedstrijden staat Feyenoord na 25 wedstrijden op de 4e plaats onder FC Twente, Ajax en SBV Vitesse. Europees gezien eindigt het seizoen 2013/14 al vroeg. De Rotterdammers nemen het op tegen Koeban Krasnodar, maar verliezen met 1-3 over twee wedstrijden. Op 1 februari 2014 maakte Ronald Koeman bekend dat hij na 3 jaar Feyenoord zijn aflopende contract niet zou verlengen.

NIEUWE START

Giovanni van Bronckhorst

Op 3 maart 2014 maakte Feyenoord bekend dat Fred Rutten per 1 juli Ronald Koeman zou opvolgen als de nieuwe hoofdcoach, nadat toenaderingspogingen tot Louis van Gaal en Co Adriaanse op niets uitliepen. Ook waren er veel mutaties in het elftal. Waar dragende krachten als Graziano Pellè en Bruno Martins Indi vertrokken, kwamen er nieuwe spelers. Karim El Ahmadi keerde terug uit de Premier League, Jens Toornstra en Bilal Başacıkoğlu kwamen over van respectievelijk FC Utrecht en sc Heerenveen en Kenneth Vermeer maakte de gewaagde overstap van aartsrivaal Ajax naar Feyenoord. Ook huurde Feyenoord Colin Kâzım-Richards en trok het de transfervrije Khalid Boulahrouz aan. Hiermee plaatste Feyenoord zich voor het eerst in 7 jaar voor de groepsfase van de Europa League, het tweede Europese bekertoernooi wat voorheen UEFA Cup heette. Feyenoord drong zelfs door tot de 2e ronde, na een memorabele 2-0-overwinning tegen Sevilla FC. Feyenoord verloor in deze 2e ronde over 2 wedstrijden met 2-3 van AS Roma

Mede door het gebrek aan financiële middelen besloot Fred Rutten om na één jaar zijn contract niet te verlengen. Op 23 maart 2015 maakte Feyenoord haar nieuwe trainer bekend: Giovanni van Bronckhorst.

Na 8 jaar zonder prijs werd op 24 april 2016 beslag gelegd op de 12e KNVB-Beker. In de Eredivisie behaalde Feyenoord de 3e plek, ver achter Ajax en kampioen PSV. Op de volgende transfermarkt deed Feyenoord goede zaken. Contracten van basisspelers als Dirk Kuijt en Eljero Elia werden verlengd. Verder werd Nicolai Jørgensen voor ongeveer €3.500.000,- overgenomen van FC Kopenhagen en Brad Jones werd transfervrij aangetrokken van N.E.C. als vervanger van de geblesseerde doelman Kenneth Vermeer.

Het seizoen 2016/17 begon voortreffelijk, de eerste negen competitiewedstrijden werden gewonnen en Feyenoord versloeg Manchester United FC met 1-0 in de Europa League. Dat laatste met hulp van de arbitrage, want Nicolai Jørgensen die de beslissende assist gaf, stond duidelijk buitenspel.[9] Deze wedstrijd, net als alle andere Europese thuiswedstrijden van Feyenoord dat seizoen, werd gespeeld in een halflege Kuip. Deze maatregelen waren genomen om nieuwe straffen van de UEFA te voorkomen.[10] In diezelfde week werd er in Eindhoven gewonnen van regerend landskampioen PSV, 0-1. Het eerste puntverlies werd geleden in de thuiswedstrijd tegen Ajax op 23 oktober 2016. Het werd 1-1 door doelpunten van Kasper Dolberg en Dirk Kuijt. Een week later werd thuis gelijk gespeeld tegen sc Heerenveen (2-2). Op 6 november verloor een gehavend elftal voor het eerst in seizoen 2016/17 in de Eredivisie; degradatiekandidaat Go Ahead Eagles was door een doelpunt van Jarchinio Antonia met 1-0 te sterk in Deventer. Europees liep het die periode niet en na nederlagen tegen Manchester United (4-0) en Fenerbahçe (0-1) liep voor Feyenoord het Europees avontuur ten einde. In de Eredivisie werden tussendoor grote zeges geboekt, zoals de 6-1 overwinning tegen Sparta en 0-4 tegen AZ. Met een voorsprong van vijf punten op nummer twee Ajax ging Feyenoord als koploper de winterstop in.

De tweede seizoenshelft begon Feyenoord sterk. De eerste zeven competitiewedstrijden van 2017 werden gewonnen door Feyenoord. In Arnhem werd wel verloren van Vitesse in het toernooi om de KNVB beker (2-0). Ook werd PSV thuis door een rommelig eigen doelpunt van PSV-keeper Jeroen Zoet met 2-1 verslagen. Op 5 maart was Sparta de eerste ploeg die Feyenoord na de winterstop in de Eredivisie wist te verslaan. Door een vroeg doelpunt van Mathias Pogba won Sparta met 1-0.

Feyenoord richtte zich snel weer op. Er werd wederom ruim gewonnen van AZ met 5-2 en een week later werd in en tegen sc Heerenveen met 1-2 gewonnen. Vervolgens stond de Klassieker tegen Ajax op het programma. Na een vroeg doelpunt won Ajax uiteindelijk met 2-1. In de doordeweekse speelronde op 5 april 2017 werd Go Ahead Eagles met een 8-0 nederlaag terug naar Deventer gestuurd. Echter, door een gelijkspel tegen PEC Zwolle was de voorsprong op Ajax geslonken tot op één punt. Na twee overwinningen op rij van Feyenoord en een nederlaag van achtervolger Ajax tegen PSV was de voorsprong met nog twee wedstrijden te gaan weer vier punten.

Op de voorlaatste speeldag van de Eredivisie kon Feyenoord op bezoek bij Excelsior kampioen worden, maar er werd met 3-0 verloren. Een week later op de laatste speeldag werd de ploeg alsnog kampioen door met 3-1 te winnen van Heracles Almelo. De drie goals van Feyenoord werden gemaakt door aanvoerder Dirk Kuijt, die zijn laatste wedstrijd speelde en hiermee zijn carrière glansrijk afsloot. Het betekende de vijftiende landstitel in de historie van Feyenoord en de eerste sinds 1999.

Door het kampioenschap speelde de club ook de wedstrijd om de Johan Cruijff Schaal tegen bekerwinnaar Vitesse in de Kuip op 5 augustus 2017. Na 90 minuten, met een stand van 1-1, won Feyenoord de Johan Cruijff Schaal na een penaltyreeks. Echter de rest van het seizoen verliep teleurstellend. In de UEFA Champions League werd Feyenoord in de groepsfase met 3 punten uitgeschakeld in een groep met Manchester City, Napoli en Sjachtar Donetsk. In de Eredivisie was Feyenoord al in januari kansloos voor de titel en eindigde op plek vier met een flinke achterstand op kampioen PSV, nummer twee Ajax en nummer drie AZ.

Het seizoen werd positief afgesloten met het winnen van de dertiende KNVB-beker in de clubhistorie. Daarmee won de club de vierde prijs in drie jaar en na de speciale gouden kampioensschaal (60 jaar Eredivisie) en de eerste nieuwe Johan Cruijff Schaal ook de gouden KNVB-beker die goud is ter ere van de 100e finale.

Op zaterdag 4 augustus 2018 werd de officiële openingswedstrijd van het Nederlandse voetbalseizoen 2018-2019 met strafschoppen gewonnen van PSV. Feyenoord sleepte voor het tweede jaar op rij de Johan Cruijff Schaal binnen. Dit was Feyenoord's vijfde prijs sinds het jaar 2016.

In 2020 bereikte Feyenoord de finale van het KNVB Beker toernooi door 7-1 van NAC Breda te winnen. Deze finale, tegen FC Utrecht, werd door de uitbraak van COVID-19 in december 2019 niet gespeeld.

CLUBLIED

Het clublied van Feyenoord is sinds 1961 het Hand in Hand. De melodie van "Hand in Hand" werd in de negentiende eeuw geschreven door de Duitser Wilhelm Speidel. Het lied werd in de loop der jaren door diverse Nederlandse clubs gebruikt; er zijn bijvoorbeeld versies van SVV en DHC bekend. Jaap Valkhoff, die later ook deel uitmaakte van The Three Jacksons, zette in de jaren zestig zowel een Feyenoord- als een Ajax-versie op de plaat. Onder Feyenoord-supporters groeide het vervolgens uit tot het officieuze clublied. In het zuiden van Nederland gebruikt ook MVV haar eigen versie van het "Hand in Hand". In België hoort men de melodie regelmatig van de tribunes komen wanneer Club Brugge, Royal Antwerp FC en KRC Genk hun wedstrijden spelen.

Geen woorden maar daden is een regeltje uit het clublied en staat symbool voor de cultuur van Feyenoord. Het is een club van (haven)arbeiders; 'handen uit de mouwen en werken voor je geld'.

Wanneer Feyenoord een doelpunt maakt in hun thuiswedstrijden, wordt het nummer I Will Survive gespeeld, gecoverd door de Hermes House Band (maar beroemd gemaakt door Gloria Gaynor in de jaren 70).  Feyenoord-supporters staan bekend als creatief en hebben tijdens wedstrijden veel verschillende liedjes en gezangen in hun uitrusting. Tot de belangrijkste Feyenoord-nummers behoren ''Wie heeft er weer een goal gescoord, Feijenoord, Feijenoord'' van Tom Manders, "Mijn Feyenoord" van Lee Towers,  "Feyenoord, wat gaan we doen vandaag?" door Cock van der Palm,  en "De laatste trein naar Rotterdam" door Tom Manders. Tijdens het seizoen 2001/02, toen Feyenoord de UEFA Cup won, werd een parodie op het nummer "Put your hands up" van Black and White Brothers gelanceerd, genaamd "Put your hands up for Pi-Air", een eerbetoon aan Pierre ("Pi-Air") van Hooijdonk, destijds een van de belangrijkste spelers van de club.  In de jaren zeventig had Coen Moulijn ook een lied aan hem opgedragen, "Coentje Coentje Coentje".

MASCOTTE

De officiële mascotte van Feyenoord is Coentje, vernoemd naar Coen Moulijn. In mei 2007 werd echter de gorilla Bokito erg populair onder de supporters van de Rotterdamse volksclub, nadat deze internationaal in het nieuws kwam toen hij ontsnapte uit zijn verblijf in de Diergaarde Blijdorp. Sindsdien groeide Bokito uit tot de onofficiële mascotte van Feyenoord en zijn er spandoeken te zien waarop de gorilla te zien is.

In 2013 groeide de olifant Olli uit tot onofficiële mascotte nadat de in financiële nood verkerende Diergaarde Blijdorp voor een half seizoen op de tenues van Feyenoord stond. De olifant speelde samen met oud-speler Giovanni van Bronckhorst de hoofdrol in een reclamespot die ASR Verzekeringen voor Diergaarde Blijdorp maakte. Vanaf 28 maart 2013 was de knuffelolifant Olli verkrijgbaar. De belangstelling voor Olli was zo groot dat er na korte tijd lange rijen voor de poorten van de dierentuin stonden, waarbij men anderhalf uur moest wachten om een exemplaar te bemachtigen.[16] Binnen 24 uur was Diergaarde Blijdorp door de gehele voorraad van 11.000 pluchen olifantjes heen.[17]

HET LEGIOEN

Het Legioen tijdens de eerste training van het nieuwe seizoen.

De supporters van Feyenoord staan ook wel bekend als Het Legioen. Het Feyenoordlegioen heeft de reputatie reislustig en fanatiek te zijn. De harde kern onder de supporters noemt zich S.C.F. Hooligans.

In 1963 reisden circa 3000 supporters met twee schepen, en nog duizenden met auto of trein, naar Lissabon om Feyenoord een Europacupwedstrijd te zien spelen tegen Benfica. Bij een gemiddelde Europese uitwedstrijd reizen er 1000 tot 2000 fans mee en in 1996 gingen bijna 15.000 supporters mee toen Feyenoord een wedstrijd speelde tegen het Duitse Borussia Mönchengladbach.

Bij thuiswedstrijden wordt Stadion Feijenoord tijdens seizoen 2016-2017 bezocht door gemiddeld circa 47.500 supporters.

Het rugnummer 12 wordt nooit aan een speler gegeven, maar is voorbehouden aan Het Legioen, dat als 12e man wordt beschouwd.